Öğrenmeyi Öğrenmek
Insan dünyaya geldiği andan son nefesini verene kadar bir şeyler öğreniyor. Özellikle okula başladıktan sonra çok yoğun bir öğrenme sürecinin içerisine giriyor. Ancak ömür boyu sürdürdüğü bir faaliyetin nasıl gerçekleştiğine dair birçok kişi maalesef ne bir eğitim alıyor ne de bununla ilgili bir kitap okuyor. Bunun sonucunda da çok kolay ve zevkli bir süreç olan öğrenme faaliyeti bir işkenceye dönüşebiliyor.
Özellikle okullarda öğrencilerin birçoğu öğrenmeye dair püf noktalarını bilmediği için dersleri zor ve sıkıcı bularak ders çalışmak istemiyor. Peki öğrenme gerçekten sıkıcı ve zor bir faaliyet midir? Daha kolay ve zevkli bir şekilde öğrenmenin püf noktaları var mıdır? Gelin birlikte öğrenmeye dair bilmemiz gereken en temel bilgilere göz atalım.
ÖĞRENME DİNAMİKLERİNİ ANLAMAK İÇİN BEYNİMİZİ DAHA İYİ TANIMALIYIZ
Öğrenmede en önemli organımız hiç kuşkusuz beynimiz. O yüzden öncelikle beynimizin nasıl çalıştığını ve hangi faktörlerin onun performansını etkilediğini öğrenmeliyiz. Beynimiz birbirine bağlı yaklaşık 100 milyar nörondan yani beyin hücresinden oluşuyor. Öğrenme dediğimiz faaliyet aslında bu beyin hücrelerinin birbirleriyle bağlantı oluşturmasıyla gerçekleşiyor. Yeni bir şey öğrendiğinizde ve daha sonra bunu hatırlamak istediğiniz beyninizde bilginin bulunduğu yere beyin hücrelerinin aralarındaki boşluklardan yani sinapslardan atlayarak elektriksel bir sinyal gidiyor. Eğer sinyal başarıyla oraya ulaşırsa siz öğrendiğiniz bilgileri hatırlıyorsunuz. Öğrenmeyle ilgili ana noktalardan birisi bu sinyalizasyon kalitesiyle alakalıdır. Bunu en çok etkileyen iki faktör ise beslenme ve uykudur. Öğrenme kalitenizi daha iyi bir noktaya taşımak istiyorsanız beslenmenize ve uykunuza çok dikkat etmelisiniz.
ETKİLİ ÖĞRENME İÇİN İYİ BESLENİN
Aşırı yağlı, tuzlu ve şekerli besinlerden uzak durmak hem beden sağlığı için hem de zihinsel performans için çok önemli. Ayrıca hafıza gücünüzü artırmak için düzenli olarak omega 3, B12 ve D vitamini açısından zengin besinlerle beslenmelisiniz. Eğer öğrendiklerinizi çabucak unutuyorsanız kan değerlerinizde bu maddeleri kontrol ettirmeniz belki de hafızanızla ilgili yaşadığınız problemlerin tespitinde büyük yer tutar.
UYKUNUZA DİKKAT EDİN
Öğrenme performansınızı etkileyen önemli bir faktör de uykudur. Her gün ortalama sekiz saat uyumaya, güneş doğumuyla birlikte uyanmak için yatış saatinizi ona göre ayarlamaya, bazen geç yatıp bazen erken yatarak uyku düzeninizi bozmamaya çok özen gösterin. Uykuyla alakalı genel kültürünüzü artırmanız size hem sağlıklı yaşam konusunda hem de öğrenme performansının artışında büyük fayda sağlayacaktır.
HIZLI OKUMA VE HAFIZA TEKNİKLERİNİ ÖĞRENİN
Öğrenmek için en çok başvurduğumuz araçların başında kitaplar geliyor. Okullarda anlayarak hızlı okuma üzerine bir eğitim almadığımız için beynimizin potansiyelinin çok az bir kısmını kullanıyoruz. Ortalama bir okuyucu dakikada 150-200 kelime okurken %50-60 düzeyinde bir anlama oranına sahip olurken, bu alanda eğitim alan bir kişi dakikada 500-600 kelime okuyup %80 ve üstü bir anlama oranına ulaşabiliyor. Bu eğitimi ortaokuldan itibaren herkes alabilir. Hafıza teknikleri ise öğrenmeye çalıştığınız bilgileri beyninizin hayal gücü, duygu, resim ve müzikle ilgili işlevlerini icra eden sağ tarafını da öğrenme sürecine katarak çok daha hızlı hafızanıza kaydetmenizi sağlar.
NOT TUTUN
Etkili bir öğrenmenin olmazsa olmazlarından bir tanesi de not almaktır. Yalnız genelde insanlar not alma tekniklerini bilmediğinden hafızada kalıcılığı en düşük şekilde not alıyorlar. Bu noktada zihin haritaları tekniği sizin kurtarıcınız olabilir. Lütfen en kısa zamanda bu tekniği detaylı olarak araştırın.
ÖĞRENMEK İÇİN ÖĞRETİN
Öğrenmek için en etkili yöntem başkalarına öğretmektir. Öğrenmeyi arzu ettiğiniz konuları etrafınızdaki kişilere anlatmanız, video çekip Youtube’a koymanız, podcast hazırlamanız veya yazıya dökmeniz o bilgilerin daha kalıcı olarak zihninizde yer etmesini sağlayacaktır.
TEKRAR, TEKRAR, TEKRAR
Beyin üzerine yapılan araştırmalar bugün öğrendiğiniz bir bilgiyi daha uzun süre hatırlamanız için en geç 45 saat içerisinde ilk tekrarı yapmanızı, ardından 1 hafta sonra tuttuğunuz notları gözden geçirmenizi, bir sonraki tekrarı 1 ay, sonra 3 ay, ardından 6 ay sonra tekrar etmeniz gerektiğini ortaya koyuyor. Hafıza teknikleri gibi teknikler ilk öğrenmeyi çok kolaylaştırır ancak yıllar sonra da o bilgileri hatırlamak istiyorsanız muhakkak tekrar etmelisiniz.
Yukarıda bahsettiğim noktalarla ilgili araştırmalarınızı yapıp tavsiye edilen uygulamaları yaptıkça öğrenmenin çok kolay ve zevkli olduğunun farkına varacağınıza eminim.
Abdulkadir Özbek / Vizyon Koleji Kurucusu Yapay Zeka Politikaları Derneği YK Üyesi