Bütün İmkanlarımızla Çalışmaya Devam Edeceğiz

2020 yılının bahar aylarından itibaren dünya genelinde Covid-19 salgını nedeniyle alınan kısıtlayıcı önlemler küresel ekonomide büyük gerilemeye neden olmuştur. Yapısal anlamda birçok sorunun devam ettiği Avrasya ülkeleri de bundan nasibini alırken, hizmet sektöründeki işletmelerin neredeyse tamamen, imalat sektörü işletmelerinin ise kısmen faaliyetlerini durdurması; sınırların kapatılması ve ulaşım imkanlarının ciddi ölçüde sınırlandırılması; tedarik zincirlerindeki kırılmalar ve global ürün talebinde yaşanan düşüş nedeniyle ticaret hacminin azalması ekonomik hayatı olumsuz etkilemiştir. Özellikle enerji kaynakları ve hammadde fiyatlarının gerilemesi azalan taleple birleşince Rusya ve diğer bölge ülkelerinin olumsuz etkilenmesi kaçınılmaz olmuştur. Nitekim, 2020 yılında Rusya ekonomisi yüzde 3 oranında küçülürken, Kazakistan’da bu oran yüzde 2,6, Azerbaycan’da yüzde 4,3, Ukrayna’da ise yüzde 4 olarak gerçekleşmiştir.

2020 yılının sonlarına doğru Rusya’da başlayan ve 2021 yılında diğer bölge ülkelerinde de yaygınlaşan aşılama çalışmaları, devlet tarafından sağlanan destekler, petrol ve doğalgaz başta olmak üzere enerji kaynakları ve hammadde fiyatlarında yukarı yönlü hareketler ve yatırım faaliyetlerinin artması ekonomik hayata da olumlu yansırken, 2021 yılında Avrasya ülkeleri için önemli büyüme tahminleri dile getirilmektedir. Petrol ve doğalgaz piyasasında büyük fiyat düşüşleri ve salgının seyrinde ciddi olumsuzluk yaşanmazsa bu tahminlerin gerçekleşme olasılığını yüksek görüyoruz.

Son iki yıllık dönemde Avrasya coğrafyasında yaşanan en önemli jeopolitik gelişme Karabağ sorununun çözümü ve Azerbaycan’ın 30 yıllık işgale son vererek, kendi toprakları üzerindeki egemenlik haklarını tekrar elde etmesidir. Azerbaycan’ın tarihi zaferi ve işgal altındaki topraklarımızın kurtarılması ile sonuçlanan 2’nci Karabağ Savaşı Avrasya’da yeni bir dönemin kapısını açmıştır. Önümüzdeki dönemde ulaştırma, altyapı, enerji ve diğer birçok sektörde büyük ölçekli projelerin hayata geçirilmesi ile bölgesel iş birliği ve kalkınma alanında Avrasya’nın kaderini değiştirecek olumlu gelişmelere şahit olacağız.

Covid-19 nedeniyle ortaya çıkan sorunlara rağmen, Türkiye ile Avrasya ülkeleri arasındaki ticari ve ekonomik iş birliğinin olumlu yönde geliştiğini ifade edebiliriz. 2020 yılında bölge ülkeleri ile olan ticaretimizde 2019 yılına göre belirgin bir azalma olmadığı, hatta ihracatımızda kayda değer artışlar yaşandığı görülmektedir. 2021 yılında ise ticaret rakamlarında bir önceki yıla göre ciddi oranda artış kaydedilmiştir. Bu durum tedarik zincirlerinin yapısının Türkiye lehine değişmekte olduğunu ortaya koyarken, bölge ülkelerindeki firmaların yüksek kalite ve Batılı üreticilere göre daha uygun fiyat nedeniyle makine, ekipman, yarı mamul ve sermaye malı grubuna giren diğer birçok ürünü Türkiye’den almayı tercih ettiği gözlemlenmektedir. Önümüzdeki dönemde bu avantajın daha da geliştirilmesi ve Avrasya ülkeleri ile karşılıklı ticaretimizin artırılarak, dengeli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması için etkili ve tutarlı stratejiler oluşturulması büyük önem taşımaktadır.

DEİK/Türkiye-Avrasya İş Konseyleri olarak, bu süreçte etkin rol almaya gayret ettik. Nitekim, bölgeye bağlı 13 iş konseyi tarafından 2020-2021 yıllarında düzenlenen ve katılım sağlanan etkinlik sayısı toplam 233 olup, devam eden Covid-19 salgını nedeniyle bunların önemli kısmı çevrim içi olarak icra edilmiştir. 2021 yılının haziran ayından itibaren fiziki toplantılara ağırlık veren Avrasya bölgesine bağlı iş konseyleri, geride bıraktığımız yılda 12’si yurt dışında olmak üzere, birçok geniş katılımlı iş etkinliği düzenlemiştir.

Bölge ülkeleri ile ticari ve ekonomik iş birliğinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında ilgili kamu kurumlarımız ve iş dünyası örgütlerimizle ortak çalışmalara daha fazla önem verilmiştir.

Bu kapsamda üst düzey devlet ve hükümet yetkilileri tarafından yapılan karşılıklı ziyaretler ve Türkiye-Azerbaycan, Türkiye-Özbekistan, Türkiye-Rusya, Türkiye-Kırgızistan ve Türkiye-Tacikistan Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantıları ile eş zamanlı iş ve yatırım forumları düzenlenmiş; Türkiye ile Ukrayna arasındaki ticari ve ekonomik iş birliğinin gelişimi açısından büyük önem taşıyan Serbest Ticaret Anlaşması (STA) görüşmelerinin olumlu sonuçlandırılması için Ukrayna makamları nezdinde lobi faaliyetlerine ağırlık verilmiştir. Yakın coğrafyamız ve tarihi-kültürel bağlarımızın bulunduğu Kafkasya ve Orta Asya’da ikili ve çok taraflı iş birliğinin geliştirilmesi hedefi kapsamında 6’ncı Türkiye-Azerbaycan- Gürcistan İş Forumu ve 1’inci Türkiye-Türk Cumhuriyetleri Ekonomi ve Ticaret Konferansı icra edilmiş; sermaye malı ve endüstriyel hizmet üreticisi Türk firmalarının enerji, altyapı ve diğer stratejik sektörlerin ağırlıkta olduğu bölge ülkelerinde pazar payının artırılması için çalışmalar yapılmıştır.

İş konseylerimizin yürütme kurulu üyeleri ve konseylere üye olan firmalarımız bölge ülkelerinde salgına karşı verilen mücadeleye katkıda bulunmak amacıyla ilaç, tıbbi malzeme ve cihaz yardımı başta olmakla birçok sosyal sorumluluk çalışmasına imza atmışlardır. Azerbaycan’ın tarihi zaferiyle sonuçlanan 2’nci Karabağ Savaşı sırasında ve savaşın ardından yaraların sarılması için kardeş ülkeye katkıda bulunmayı görev edinen Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi’nin girişimleri ile şehit ve gazi ailelerine önemli bir destek sağlanırken, bu çalışma DEİK markasının bilinirlik ve saygınlığını da önemli ölçüde artırmıştır. DEİK/Türkiye-Avrasya İş Konseyleri olarak, Avrasya ülkeleri ile ticari ve ekonomik iş birliğimizin daha ileri seviyelere çıkarılması için bütün imkanlarımızla çalışmaya devam edeceğiz.