İlk olarak Çin’in Vuhan kentinde görülen koronavirüs, kısa süre içerisinde dünya çapında etkisini göstererek ülkeleri tedirgin etti

Koronavirüs, en çok can kaybının yaşandığı ülkelerden biri olan İran’da ilk olarak 19 Şubat 2020’de kendini gösterdi. İran, 5 Mart tarihinde “Koronavirüsle Ulusal Mücadele Seferberliği” adı verilen plan kapsamında, ülke genelinde 300 bin kişilik ekiple sağlık taramasına başlandığını duyurdu. Böylece virüsle mücadele tam anlamıyla başlamış oldu.

IRAN, ILK ETAPTA KARANTINAYA KARŞI ÇIKTI

Yaşanan gelişmelerin ardından ülkedeki bazı milletvekilleri, 20 Mart’ta İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye bir çağrıda bulundu. Buna göre milletvekilleri, koronavirüsle mücadele kapsamında ülke genelinde karantina uygulanmasını istedi. Fakat Ruhani, salgının etkili olduğu bölgelerde karantina uygulamasının daha büyük sorunlara yol açacağını belirterek karşı çıktı.

İran’ın bu tavrından sonra ülkede vaka sayısı ve ölümler giderek artış gösterdi. Ülkenin Sistan-Beluçistan eyaletine bağlı Çabahar kenti, 9 Mart’ta karantinaya alındı. Çabahar, koronavirüs nedeniyle İran’da karantinaya alınan ilk şehir oldu. Başkent Tahran’da zorunlu olanlar dışındaki iş yerlerinin açılmasına yasak geldi. Tebriz ve Hemedan kentlerinde de alışveriş merkezleri ve mağazaların faaliyetlerine ara verildi. İran’da hastaneler, salgına karşı yetersiz kalınca fuar alanları ve spor salonları geçici olarak hastaneye dönüştürüldü. Ülkede 20 Şubat’ta vaka sayısı beş iken, tarihler 25 Mart’ı gösterdiğinde 27 bin 17’e çıkmıştı.

ITALYA’DA HAYATINI KAYBEDENLERIN SAYISI ÇIN’I GEÇTI

Avrupa’da koronavirüsten en çok etkilenen ülkelerden biri İtalya oldu. Ülke, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez bu kadar çok sayıda vatandaşını salgın nedeniyle kaybetti. İtalya’dan ilk ölüm haberi 21 Şubat’ta geldi. Bunun üzerine Hükûmet, kuzeydeki 10 beldeyi kırmızı bölge ilan etti ve karantina altına aldı. 9 Mart’ta ise kanun hükmünde kararnameyle serbest dolaşım yasaklanarak karantina ülke geneline yayıldı. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, yaşanan bu olağanüstü durumların ardından 25 milyon euroluk koronavirüsle mücadele destek paketini onayladı.

Virüsün en çok görüldüğü Lombardiya’nın Bölgesel Yö- netim Başkanı Attilio Fontana, evinde kalma çağrılarını yineledi. Öte yandan Katolik âleminin ruhani lideri Papa Franciscus da Hükûmet’in aldığı önlemlere sert de olsa uyulması çağrısında bulundu. Takvim yaprakları 22 Mart’ı gösterdiğinde Başbakan Conte, stratejik ve gerekli olmayan bütün üretim faaliyetlerini durdurma kararı aldıklarını açıkladı. 25 Mart verilerine göre ülkede virüs bulaşanların sayısı 69 bini geçti.

ISPANYA’DA HAYAT DURDU

Hayatın durduğu bir başka ülke olan İspanya da koronavirüsle yoğun bir mücadele başlattı. İspanya’da virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 19 Mart’tan itibaren önemli ölçüde artış gösterdi. Artış öncesinde 14 Mart akşamı ülke genelinde 15 gün süreyle olağanüstü hâl ilan edildi. Vakalarda artış olunca bu süre 15 gün daha uzatıldı. Salgın, ülkede en fazla Madrid, Bask ve Katalonya özerk yönetimlerini etkiledi. Bütün olanakların sağlık hizmetlerine aktarıldığı Madrid’de büyük oteller hastaneye dönüştürüldü. Ayrıca IFEMA fuar alanına 5 bin 500 yataklı geçici hastane kurulumu gerçekleştirildi. Ambulansların yetersiz kalması sebebiyle belediye otobüsleri de hastaları taşıma konusunda destek oldu. Sınırların kapatılması kararının uygulandığı ülkede sadece İspanya vatandaşları ile oturma izni olanlara ülkeye giriş izni verildi.

ABD’DEN TÜM DÜNYADAKI VATANDAŞLARINA ÇAĞRI

ABD’de 25 Mart itibarıyla vaka sayısı 50 bine dayandı. ABD, salgının başlamasından bu yana 28 ülkeden yaklaşık 9 bin vatandaşını ülkeye getirdi. ABD Başkanı Donald Trump ise ABD’de her yıl grip nedeniyle on binlerce insanın hayatını kaybettiğine dikkat çekti. Araba kazalarında da koronavirüsten daha fazla insan kaybettiklerini, buna rağmen otomobil firmalarına üretimi durdurma çağrısı yapmadıklarını belirten Trump, herkesin işine dönmesi gerektiğini söyledi. Trump’ın açıklamalarının ardından Dünya Sağlık Örgütünden virüsün yeni merkezinin ABD olabileceği uyarısı geldi. ABD’liler, alınan önlemler kapsamında arabalarından inmeden yapılan test merkezlerine yöneldi. Merkezlerdeki sağlık çalışanları da koruyucu giysilerle virüse karşı önlemlerini aldı. Bazı eyaletlerde ise tıbbi malzeme sıkıntısı yaşanması üzerine mecburi durumların dışındaki ameliyat ve operasyonlara yasak geldi. Eyalet bazında bakıldığında 25 Mart verilerine göre ABD’de salgının en fazla zarar verdiği bölge New York oldu. Söz konusu eyaletteki vaka sayısı 23 bini geçerken New Jersey ve Washington ise önemli ölçüde etkilenen diğer eyaletler arasında yer aldı.

FRANSA’DA SERBEST DOLAŞIMA KISITLAMA GETIRILDI

Fransa Ulusal Meclisi, koronavirüsle daha aktif bir şekilde mücadele edebilmek için sağlık alanında olağanüstü hâl ilan edilmesini öngören yasa tasarısını onayladı. Buna göre Hükûmet, ülke genelinde ya da belirli bölgelerde bazı özgürlüklere kısıtlama getirdi. Ayrıca zorunlu hâller dışında serbest dolaşımı sınırlandırmayı ihlal eden kişilere verilen para cezası da yükseltildi. Halka, İçişleri Bakanlığının internet sitesinden sağladıkları ve mazeretlerini bildiren belgeyi yanlarında bulundurmaları şartı koşuldu.

Sağlık Bakanı ise dışarı çıkmamanın salgını yenmek için en önemli husus olduğunu söyleyerek ülkedeki sağlık personeli için 250 milyon maske sipariş ettiklerini belirtti. Öte yandan Mulhouse kentinde virüs nedeniyle hasta- nelerde yatak kapasitesi sorunu yaşandı ve hastanelere destek için Hükûmet tarafından 30 yatak kapasiteli askerî hastane kuruldu. 25 Mart’taki rakamlar ışığında ülkede 42 bin 262 vaka tespit edilirken bin 960 kişi hayatını kaybetti.

INGILTERE’NIN KARARLARI TEPKI ÇEKTİ

İngiliz Hükûmeti, ilk etapta nüfusun en az yüzde 60’ına virüsün kontrollü bir şekilde yayılması yoluyla toplumsal bağışıklık kazanılması stratejisini izledi. Eleştirilerin ve toplam ölü sayısının 250 bini bulabileceğine yönelik değerlendirmelerin ardından politikasında değişikliğe giden İngiltere, katı kurallar uygulamaya başladı. Bu kapsamda halkın evden çıkmasına sınırlama getirildi. İşe gitmek için yapılan seyahatlerde, ancak işin evde yapılamayacağı durumlarda izin verileceği duyuruldu. Marketler ve eczaneler hariç tüm işletmeler kapatıldı. Ayrıca iki kişiden fazla yapılan toplantılar da yasaklanarak tüm sosyal etkinlikler donduruldu.

KANADA BAŞBAKANI’NDAN EVDE KALIN ÇAĞRISI

Kanada’da vaka sayısı artmasına rağmen evde kalma çağrıları yeteri kadar karşılık bulmadı. Bunun üzerine Kanada Başbakanı Justin Trudeau, bir açıklama yaparak halkına evde kalması yönünde çağrıda bulundu. Ülkede vaka sayısı 2 bini geçince günlük hayatın akışını etkilemeyecek tüm iş yerleri kapatıldı. Kanada vatandaşı ya da daimi göçmen oturumu bulunmayan tüm yolcuların ülkeye girişi yasaklandı. Ayrıca Kanadalı hava yolu şirketi WestJet, tüm uluslararası uçuşları durdurduğunu açıkladı. Montreal merkezli Air Transat ile Porter hava yolu şirketi de uçuşların askıya alındığını duyurdu.

ALMANYA’DAN 750 MILYAR EUROLUK YARDIM PAKETI

Almanya’da koronavirüsle mücadele kapsamındaki önlemler gün geçtikçe sıkılaştı. Ülkede aileler ve aynı evde yaşayanlar hariç ikiden fazla kişinin bir araya gelmesi yasaklandı. Ayrıca restoran, berber ve benzeri işletmelerin kapatılması kararlaştırıldı. Ülkede salgının en yoğun yaşandığı bölgelerden Bavyera eyaletinde kısmi sokağa çıkma yasağı devreye girdi. Öte yandan Almanya, koronavirüsün kişiler ve rmalar üzerindeki etkilerini azaltmaya yardımcı olmak için 750 milyar euroluk yardım paketi açıkladı. Ayrıca salgınla mücadele için 55 milyar euro ve kısa süreli çalışma ödenekleri için de 10 milyar eurodan fazla ödenek ayrıldı. Yoğun bakım yatak sayısının da iki katına çıkarılmasına karar verildi.

Yazı: Cem Eker