Gönül Elçilerinin Buluştuğu Nokta: DTİK

DTİK, tüm dünyaya yayılmış Türk iş insanları arasında bir koordinasyon ve network oluşturma hedefiyle kurulmuştur.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun (DEİK) 1985 yılında ilk iş konseyini kurmasının ardından Türk iş dünyası; yurt dışı faaliyetlerini, ülke odaklı çalışmalarla hızlandırmış ve bu çalışmaların etkilerini görmeye başlamıştı. İş konseyleri aracılığıyla hedeflenen ülkelerde kilit faaliyetler üst düzeyde yürütülürken, karşı kanat kuruluşlarıyla da ülkeler arası kurumsal ilişkiler tesis edilmekteydi. DEİK’in iş konseyleri aracılığıyla gerçekleştirilen iş seyahatlerinde ziyaret edilen ülkelerde, heyetlerimizle buluşan yüzlerce hatta binlerce soydaşımızın olduğu da artık göz ardı edilemez durumdaydı. 1996 yılına gelindiğinde İstanbul’da Sakıp Sabancı önderliğinde Dünya Türk Girişimciler Kurultayı gerçekleştirilmiş, bu sayede tüm dünyaya yayılmış başarılı Türk iş insanları bir araya getirilmişti. Kurultayda hem Türkiye’deki iş dünyası hem de resmî temsilcilerle görüşmeler yapılması sağlanmıştı.

DEİK çatısı altında faaliyet gösteren Dünya Türk İş Konseyi (DTİK) ise tüm dünyaya yayılmış Türk iş insanları arasında bir koordinasyon ve network oluşturma hedefiyle kurulmuştur. DTİK olarak birincil önceliğimiz, diasporamızın hem kendi arasındaki hem de anavatanlarındaki; yatırım, ticaret, taahhüt hizmetleri gibi ekonomik ilişkilerini geliştirmektir. Bunun için diasporamızın güvenilir bir ortamda birbirlerini kolayca bulabilecekleri, hangi iş alanlarında faaliyet gösterdiklerini görebilecekleri, coğrafi ve sektörel arama yapabilecekleri bir portal inşa ettik. DTİKport adını verdiğimiz bu mecrada diasporamız, interaktif bir dünya haritası üzerinde dünyanın dört bir yanında iş yapan Türkleri tespit edip, iletişime geçebilecek.

Diaspora; halkımızın tamamlayıcılarıdır

Diaspora; halkımızın ulusaşırı yerlerdeki örnek toplulukları, uzantıları ve tamamlayıcılarıdır. Dünyanın neresine gidersek gidelim mutlaka bir temsilcisini bulabileceğimiz 6 milyondan fazla nüfuslu diasporamızın varlığı ve hâlâ bunların büyük bölümünün millî şuurunu koruması, bizim için çok önemli fırsatlar barındırmaktadır. Diasporamız; ikinci evleri olan yaşadıkları ülkelerde, ekonomik etkinlikleri arttıkça anavatanlarıyla kopmaz ticari bağlar kurmakta ve önemli ilişkiler tesis etmektedir. Bunun yanı sıra Türk girişimciler, Türkiye’den mal ve hizmet satın alarak ülkemizin ticaretine katkı sağlamakta ve fırsat olduğunda Türkiye’ye yatırım yapmaktadır. Yine diasporamız, her yıl ülkemizde tatil yapmakta ve geri döndüklerinde birer gönüllü turizm elçisi olmaktadır.

Türkiye’nin gönül elçileri 

Diasporamızın; yaşadıkları ülkelerin sistemine entegre, diline ve kültürüne de hâkim olmaları; ülkemizle kazan-kazan prensibine dayanan iş birliklerinin geliştirilmesine kolaylık sağlamaktadır. Diasporamız, aynı zamanda Türkiye’nin fahri gönül elçileridir. Bu vesileyle yalnızca ticaretle uğraşanlar değil; sanat, spor ve sosyal alanlarda hatta siyaset alanında başarılı olmuş Türkler, iki ülkenin de çıkarlarını koruyan dostane ilişkiler geliştirilmesi noktasında önemli roller üstlenmektedir. Bu bağlamda diaspora diplomasisi DTİK için tali değil, asli bir faaliyet konumundadır. Altını çizmek gerekir ki bu alanda gerçekleştirilecek faaliyetlerin sivil toplum eliyle yürütülmesi elzemdir. Bu sivil toplum aracılığıyla; ülkemizin doğru tanıtılması, diğer ülkelerdeki karar alıcılara ve özel sektör temsilcilerine doğru bilgilerin iletilmesi; doğru tatbik edildiği suretle en önemli yumuşak gücümüz olacaktır.

Malumunuz bazı ülkelerde, Türkiye karşıtı haksız lobi faaliyeti yürüten birçok unsurla ve onların yaydığı bilinçli dezenformasyonla karşı karşıya kalmaktayız. Kendilerini reformist olarak tanımlayan ve demokrasiden çok uzak olan bazı ülkeler; Türkiye’yi bulunduğu durumdan çok daha farklı konumlandırmakta ve bu durumdan ülkeleri lehine, Türkiye aleyhine ekonomik çıkar elde etmektedir. Sosyal medyanın ve tanıtım faaliyetlerinin çok önemli olduğu çağımızda algı, birçok saf gerçeğin dahi önüne geçebilmektedir. Ülkemiz adına oluşturulan negatif algı açığını kapatmak ve imajımızı hak ettiği konuma getirmek için diaspora diplomasisi, son derece mühim bir aracı konumundadır. Diasporamızın, ülkemizin imajı açısından yapılacak stratejik iletişim faaliyetlerine katkı sağlayacağı muhakkaktır. Gerçekler ve doğrular konusunda bilgilenmek, hedef ülke karar alıcıları açısından da kuşkusuz yararlı olacaktır. Bu sayede diğer ülkeler de bünyelerinde bulunan Türk toplumunun kabiliyet ve yeteneklerine dair farkındalık geliştirebileceklerdir. Kadim kültürümüze dair her kesimden insanın kabul ettiği ortak değerler üzerinden gerçekleştirilecek toplu organizasyonlar ise birlik duygusunun pekiştirilmesine katkı sağlayacaktır.

DTİK, 6 bölge komitesiyle faaliyetlerini sürdürüyor 

DTİK yukarıda belirttiğim amaçlar çerçevesinde, sahip olduğu bölge bazlı yapısıyla etkinliklerini gerçekleştirmektedir. Afrika-Orta Doğu-Körfez, Amerika, Asya-Pasifik, Avrasya, Avrupa ve Balkanlar olmak üzere toplam altı Bölge Komitesi aracılığıyla faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. Şu anda içinde bulunduğumuz 2021 yılı itibarıyla, ülke ve şehirler bazında çalışabileceğimiz, daha dar bölgelerin ihtiyaçlarını çözümlemeye ve daha odaklı çalışmalar gerçekleştirmemize olanak sağlayacak, kılcal damarlara dokunacak DTİK Ülke Temsilciler Kurulu yapılanması içerisindeyiz. Hukuki altyapımızı oluşturduk, şimdi bu yapılanmanın temsilcilerini belirleme aşamasındayız. Söz konusu oluşum; diasporamızın yoğun yaşadığı ülkeler başta olmak üzere, bize her ülkede sistemli çalışmalar yapmayı kolaylaştıracak. Amacımız, diaspora üyelerimizin yaşadığı her ülkede ve her şehirde birer temsilcimizin olmasıdır. DTİK Ülke Temsilcisi önderliğinde DTİK Şehir Temsilcilerinden oluşan, DTİK Ülke Temsilciler Kurullarını tesis etmekteyiz. Bu sistem, soydaşlarımızın yaşadıkları ülkeler için ayrıca olumlu bir gelişme. Zira diasporamız; yaşadıkları devletlerde meslek yaşantılarını sürdürdükleri için iki ülkenin de menfaatlerini gözeten, karşılıklı iş birliğini geliştirmeyi teşvik edecek bir düzen yaratılacaktır.

Yeni sisteme ihtiyacın nedenleri 

Bu sisteme ihtiyaç duyulmasının belirli sebepleri mevcut. Her ülke, ulusal ve yerel düzeylerde kendi karar alıcılarına belirli bir güç paylaşımı yapmaktadır. Temsilde adalet ve yönetimde istikrar arasında, ülkeler kendi yönetişim biçimlerini belirlemekte ve söz konusu dengeler sürekli olarak değişmektedir. Bu yapıların dinamiklerini en iyi anlayacak ve takip edebilecek kişiler; o ülkede yaşayan, orada oy kullanan, orada vergi veren ve oranın yerel mercileriyle iletişimde olan insanlardır. Diasporamız da yaşadığı ülkenin sistemini ne kadar iyi bilirse, ülkemizle ilgili konularda o kadar doğru rehberlik edebileceklerdir.

DEİK; Türkiye’deki en önemli iş dünyası kuruluşlarını Kurucu Kuruluş sıfatıyla bünyesinde bulundurmakta, önemli kurumların başkanlarına da Yönetim Kurulunda söz hakkı vermektedir. Bu bağlamda dış ekonomik ilişkiler ve ticari diplomasi faaliyetlerinde koordinasyon sağlayan bir platformdur. DEİK’in bir İş Konseyi olan DTİK de faaliyette bulunduğu ülkelerde hiçbir Türk derneğine alternatif olmadan, bir platform niteliğini koruyarak çalışmalarını devam ettirmektedir. DTİK bulunduğu ülkelerdeki Türk derneklerini kendisine kurumsal üye yaparak; hepsinin daha fazla ticaret ve yatırım gerçekleştirmesini, bunun yanı sıra kendi aralarındaki iş yapma kapasitelerini de geliştirmelerini amaçlayan birleştirici bir platformdur.

DTİK, çok renkli bir yapıya sahip 

DTİK, siyasi görüş ayrılığı gözetmeksizin tüm diasporamızı Türkiye paydasında birleştiren, çok renkli yapıya sahip bir oluşumdur. Üstelik yalnızca soydaşlarımızı değil, Türkiye’ye karşı pozitif ajandaya sahip herkesi kendi networküne katmayı bir görev bilmektedir. Bu bağlamda Türkiye’nin Avrupalı dostları, Amerikalı dostları, Asyalı dostları gibi birçok grup oluşturarak iletişim ağını güçlendirmeyi hedeflemektedir. Tüm bunların yanı sıra planlarımızın arasında, ülkemizin yurt dışındaki fahri konsoloslarını da bu sistemin içerisine dâhil etmek bulunmaktadır.

Türkiye’nin aynı paydada buluşup ortak meseleler, acılar ve sevinçler üzerine iş birliği yapabileceği birçok farklı diaspora da mevcuttur. Örneğin dost ve akraba topluluklardan olan Azerbaycan, Pakistan, Bosna, Somali diasporaları ile Ahıska Türkleri, Uygur Türkleri gibi birçok toplulukla da ortak hedefler doğrultusunda çalışabileceğimize ve gücümüzü artırabileceğimize inanmaktayız. Böylelikle dünyanın hemen her yerinde diasporaların birbirine vereceği destek sayesinde, uluslararası platformda birlikte veya birbirleri adına güç birliği sağlanacak; aleyhte yapılacak her türlü faaliyetin karşısında durulabilecektir. Türkiye’ye karşı yapılan anti-propagandaya karşı efektif bir diaspora stratejisi benimseyerek dünya üzerindeki Türkler ve Türkiye dostları arasında bir ağ kurmak, içerisinde büyük bir potansiyel güç barındırmaktadır.

Yaşadıkları ülkelerde ekonomik etki alanı ile derin bir nüfuz elde etmiş Türk kökenli ve Türkiye dostu iş insanlarının, anavatanları faydasına faaliyetlerde bulunmaları beklenmektedir. Ekonomik hedeflerimize ulaşmamız için diasporamız kilit konumda rol oynayabilir. Örneğin Avrupa Birliği (AB) ile Gümrük Birliği modernizasyonu uzun süredir gündemimizde olan bir konu. Bu modernizasyonun Avrupalı şirketlere ve karar alıcılara getireceği kazanımlar, Avrupa’daki Türk yatırımcılarımız tarafından anlatılabilir.

DTİK olarak kurmayı hedeflediğimiz mekanizmanın, sürekli işleyen ve Türkiye adına gönüllü lobi faaliyeti üretecek ve yürütecek bir yapıya kavuşacağına inancımız tam. Diaspora diplomasisi faaliyetlerinde başarılı olunması hâlinde, Türk ve Türkiye imajı dünya kamuoyunda olumlu yönde değişip hak ettiği gerçek değerine ulaşacaktır.

Diasporadaki her bir ferdimizin Türkiye’nin gönül elçisi olduğu gerçeğinden hareketle, vatandaşlarımızın anavatanla kuracağı güçlü bağlar ve bulundukları ülkeye edeceği hizmetin; Türkiye Cumhuriyeti’nin küresel itibarına büyük katkı sağlayacağına yürekten inanıyoruz.

Dünya Türk İş Konseyi (DTİK) Direktörü (V.) Murat Can Menteş