Küresel Ticaretin Nabzını Tutuyoruz

“Küresel ticarette yeni dönemin oyun kurucuları arasında yer alarak küresel ticaretten daha fazla pay almak istiyoruz”

DEİK Başkanı Nail Olpak, küresel ölçekli ticari diplomasi faaliyetlerini ve gündemi Business Diplomacy okurları için değerlendirirken 2024 beklentilerini paylaştı.

KÜRESEL TİCARETTE 2024 YILINDA TÜRKİYE’NİN KONUMU ÜZERİNE DÜŞÜNCELERİNİZİ OKURLARIMIZLA PAYLAŞIR MISINIZ?

Küresel olarak zor geçecek olan 2024 yılında Türkiye’nin yine pozitif ayrışacağını düşünüyorum. Uygulanan dezenflasyon programı ile enflasyonun gerileyeceğini ve aynı zamanda üretim, yatırım ve ihracatı destekleyici politikalarla da büyümeye katkı sağlanacağını bekliyoruz. Yabancı yatırımcının yerel seçimden önce de Türkiye’ye ilgi duymasını bekliyoruz fakat esasen seçimden sonra artacak hareketlilikle birlikte hem portföy yatırımlarının hem de doğrudan yatırımların artmasını öngörüyoruz. Bu da hem döviz açığımızı azaltmamıza yardımcı olacak, hem de enflasyonist beklentileri yönetmemizi sağlayacak.

DEİK 2023 YILINI BİRÇOK IŞ FORUMU VE ETKİNLİK DÜZENLEYEREK GERİDE BIRAKIYOR. ÇALIŞMALARINIZ HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu-DEİK olarak dünyanın dört bir yanına yayılmış ülke, bölge ve sektör bazlı 152 İş Konseyimiz ile küresel ticaretin nabzını tutuyoruz. 2023 yılında DEİK olarak Cumhurbaşkanları, Devlet Başkanları, Bakanlar, diplomatik misyon temsilcileri ve iş insanlarının katılımlarıyla yaklaşık 1.500 ticari diplomasi etkinliği yaptık. İş Forumları, Yuvarlak Masa Toplantıları, iş heyetleri, B2B görüşmeler gibi pek çok etkinliğe imza atarken, ABD’den Afrika’ya, Çin’den İngiltere’ye, Japonya’dan Rusya’ya kadar dünyaya dokunan geniş bir projeksiyon ile daha fazla ticaret için çalışarak Türk özel sektörüne dış ekonomik ilişkilerde doğru muhataplar nezdinde doğru kapılar açtık.

Şimdi önümüzde global ekonomide büyümenin bir miktar azaldığı, küresel enflasyonun etkisini sürdürdüğü, ticaret ve yatırımlarda dönüşümlerin yaşandığı yeni bir süreç var. Türk iş dünyası olarak bu dönemi küresel ölçekte iyi okuyarak dönüşüme uyum sağlayacak adımları atmalı, yüksek katma değerli ürünlerle yeni pazarlara açılmalı ve trendlere uygun yatırımlarla fırsat sahamızı genişletmeliyiz. DEİK olarak tüm değişim ve dönüşüm süreçleri özelinde hazırladığımız bir dizi rapor ve spesifik çalışma gruplarımız ile Türk iş dünyasının geleceğe ilişkin çakralarını açıyoruz. Çünkü değişim sürecinde seyirci olmak istemiyoruz. Tam aksine, küresel ticarette yeni dönemin oyun kurucuları arasında yer alarak küresel ticaretten daha fazla pay almak istiyoruz.

“HEDEF HER EYALETE 1 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT”

Bugün ABD dediğimizde, birbirinden farklı dinamiklere sahip 50 eyaletten oluşan, sadece 330 milyon nüfusu ile tek başına 27 trilyon dolarlık ekonomiye sahip bir ülkeden söz ediyoruz. Bu sebeple, eyaletlerin birbirinden farklı sosyal ve iktisadi dinamiklere sahip olduğunu da dikkate alarak, ABD eylem planımızı eyaletleri merkeze alan bir yaklaşımla kurguladık. ABD pazarında hali hazırda bulunan ya da pazara girmek isteyen Türk firmalarımızın etkin temsiliyeti için DEİK/Türkiye-ABD İş Konseyi’mizin (TAİK) çatısı altında 8 eyalet komitesi (California, Florida, Illinois, Massachusetts, New York, Tennessee, Texas, Virginia) kurduk. Eyalet komitelerimizin verimliliğini artırmak üzere yıllık konferanslarımıza ek olarak 2024 yılı içerisinde 3 eyalette çeşitli ticari diplomasi faaliyetleri gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Böylelikle adım adım eyalet yapılanması kurarak her eyalete en az 1 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. Eyaletlerin önde gelen iş ve siyaset dünyası liderleriyle Türk iş insanları arasındaki sürdürülebilir ilişkiyi tesis ederek 100 milyar dolarlık ikili ticaret hedefimize hızla ulaşmayı amaçlıyoruz.

“AFRİKA İÇİN ÜÇÜNCÜ ÜLKELERLE İŞ BİRLİĞİ KAPSAMINDA YENİ PLATFORMLAR OLUŞTURUYORUZ”

Türkiye ile Afrika arasındaki ilişkilerimiz, dostluk ve kardeşlik bağlarına dayanan kapsamlı bir stratejik ortaklık ile devam ediyor. Türkiye-Afrika IV. İş ve Ekonomi Forumu’muzu da 12-13 Ekim 2023 tarihleri arasında İstanbul’da düzenledik. Forumda, 9.800 iş görüşmesi ve G2B toplantıları gerçekleşti ve 4 Kuruluş ile iş birliği anlaşması imzalandı. Altyapı ve inşaat başta olmak üzere en fazla gıda ve tarım, dijital teknolojiler ve üretim sektörlerinde yaklaşık 245 milyon dolar değerinde yeni iş ortaklıkları sağlandı. Cumhurbaşkanımızın Afrika’ya açılım politikası kapsamında, eşit ortaklık ve kazan-kazan çerçevesinde Afrikalı dostlarımızla birlikte pek çok çalışma yürütmeyi planlıyoruz. Bu bağlamda, DEİK olarak üçüncü ülkelerle (Macaristan, Japonya, Fransa, Almanya ve İngiltere başta olmak üzere) Afrika kıtasında iş birliği projeleri geliştirilmesine yönelik platformlar oluşturuyoruz.

“ASYA-PASİFİK BÖLGESİNDE DEİK’İN ANA GÜNDEMİ RCEP İLE KUŞAK VE YOL GİRİŞİMİ”

ASEAN Çalışma Grubu’muz aracılığıyla, ASEAN, Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nı (RCEP) yakından takip ediyoruz. ABD-AB-Çin ve diğer başat ekonomik aktörlerin Bölge ile STA müzakereleri ve anlaşma girişimleri hızla ilerliyor. Gelecek anlaşmalara göre pozisyon alarak, Türkiye’nin ABD-AB ile Asya Pasifik Bölgesi arasında bir yatırım, üretim ve ihracat merkezi olmasını sağlayabiliriz. Bu hedeflere yönelik olarak bu yıl Çin’de ve Endonezya’da düzenlenen ASEAN toplantılarına katılım sağladık. Yine Ticaret Bakanlığımızın ‘Uzak Ülkeler Stratejisi’ ve Dışişleri Bakanlığımızın ‘Yeniden Asya’ inisiyatifi ile bölgeye giderek daha da yakınlaşmaktayız. DEİK olarak Çin’in “Kuşak ve Yol Girişimi”ne önem veriyoruz ve girişimin iki ülke ticari ve ekonomik ilişkilerinde olası etkileri ve proje kapsamında ortaya çıkabilecek iş birliği fırsatlarını yakından takip ediyoruz.

“FORTUNE 500’DEKİ ŞİRKET SAYIMIZI DİJİTAL TEKNOLOJİ KALDIRACIYLA ARTIRMAYI HEDEFLİYORUZ”

2022 yılında kurduğumuz Dijital Teknolojiler İş Konseyi ile şu an 10 farklı teknoloji alanındaki komitemiz ile çok yönlü bir dijital ekonomi çalışması yürütüyoruz. Türkiye’yi bir teknoloji merkezi yapmak ve Fortune 500’deki şirket sayımızı teknoloji kaldıracıyla artırma hedefleriyle çalışıyoruz. Eğitim Ekonomisi İş Konseyimizle de her yıl Avrupa ve Amerika’da olmak üzere 2 defa sektörün en önemli fuarlarında “Study in Türkiye” adı altında milli katılım yapıyoruz. Uluslararası Teknik Müşavirlik İş Konseyimiz ile de PPP Komitemiz organizasyonunda ve Ticaret Bakanlığımızın koordinasyonunda “KÖİ: İnsana, Çevreye, Ekonomiye Yatırım” mottosuyla bu yıl İstanbul PPP Haftasının 7.’sini düzenledik. Sağlık, Yurt Dışı Yatırımlar ve Lojistik İş Konseylerimizin ticari diplomasi faaliyetleri de dünya çapında tüm hızıyla sürüyor. Ayrıca Dünya Türk İş Konseyi-DTİK’in de 2023 yılı için en önemli aktivitesi 15-16 Eylül tarihlerinde Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle gerçekleştirdiğimiz DTİK 10. Kurultayı oldu. Kurultayda 131 ülkeden 5.000’e yakın Türk Diasporası ve Türk dostu bir araya geldi. Önümüzdeki dönemde, “Genç DTİK” ile özellikle beyin göçünün beyin gücüne dönüştürülmesi için çalışacak ve “Friends of Türkiye” projesi ile de ilgili ülkede Türkiye dostu, karar vericiler üzerinde etki sahibi iş insanlarını bir araya getiren bir platform oluşturularak DTİK’in etkinlik alanını genişletmeyi hedefliyoruz.

2024 YILINA DAİR ÖNGÖRÜLERİNİZ NELERDİR? DEİK’İ NASIL YENİ BİR DÖNEM BEKLİYOR?

Öncelikle DEİK olarak radarımızda olan her ülke ve bölge için, sektörleri de ayrıca ele aldığımız bir yaklaşımla yeni bir yol haritası oluşturduk. Avrupa’yı ele alacak olursak, Türkiye-AB yıllık ticaret hacmi 200 milyar doları bulmasına rağmen, yalnız sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerini kapsayan Gümrük Birliği’nin artık günümüz ticaretindeki gereksinimlere uyum sağlaması için hızla güncellenmesi yani modernizasyonu gerekiyor. Biz DEİK olarak bu doğrultuda devlet liderleri ile AB ülkelerinin Bakanları ile gerçekleştirdiğimiz JETCO ve Yuvarlak Masa Toplantılarında bu konuyu tüm detaylarıyla dile getiriyor, Türk iş dünyası adına lobi çalışmaları yürütüyoruz. Schengen vizesi konusunda da iş dünyası için ayrı bir prosedürün geliştirilmesini ve sürecin kolaylaştırılmasını talep ettik. Türkiye’nin yeşil dönüşümde attığı adımlar, Türkiye-AB strate-jik ortaklığı için de çok önemli bir alan oluşturuyor. 2023 yılı itibariyle yüzde 53 oranında yenilenebilir enerji temelli elektrik üretimine ulaşan Türkiye, AB’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasıyla yeşil dönüşümde attığı adımlara paralel ve önemli atılımlar yapıyor. AB Yeşil Mutabakatı çerçevesinde yeşil ekonomi ve yeşil dönüşüme hızla adapte olmak için Türk özel sektörünü ve sanayicilerimizi aydınlatıcı faaliyetlerimiz devam edecek.