Teknoloji ve Sürdürülebilirlik

Birleşmiş milletlerin sürdürülebilir kalkınma için ortaya koyduğu 17 farklı amacın ortak hedefi; yoksulluğu ortadan kaldırmak, gezegenimizi korumak ve tüm insanların barış ve refah içerisinde yaşamasını sağlamak çatısında toplanıyor. Bunun için de mümkün olduğunca yenilikçi, verimli, kaynak tasarrufu sağlayan, erişilebilir ve uygun maliyetli çalışmaların ön plana çıkarılması, gelişen teknolojilerle beraber toplumun bu anlamda algı, tutum ve davranışlarının değişmesi gerekiyor. Biliyoruz ki tüm bunları bir araya toplamakta teknoloji kullanımı kilit rollerin başında yer alıyor.  Bu alandaki gelişmelerle, doğal kaynakları da göz önünde bulundurarak ekonomik ve sosyal kalkınma teşvik ediliyor.

Dijital teknolojiler sürdürülebilirlik ilerlemelerini ölçmek, kaynakların kullanımını optimize etmek, döngüsel bir ekonomiyi güçlendirmenin yanında inovasyon ve iş birliğini de mümkün kılıyor.

Büyük veri, nesnelerin interneti, yapay zeka, network teknolojileri, edge computing, bulut sistemler bu alanda ana rolü üstlenen paydaşlarımız olarak yerini alıyor. Bu anlamda içinde bulunduğumuz teknoloji çağının sürdürülebilirlik ve ekonomik kalkınma tarafında en önemli konularının başında teknolojide nitelikli uzman insan kaynağı ihtiyacı geliyor.

Herkes Üzerine Düşeni Yapmalı

TÜİK 2020 Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırmasına göre; 2020 yılında toplam 199 bin 371 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Kadın Ar-Ge personel sayısı, 2020 yılında 63 bin 655 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının %31,9’unu oluşturdu.

Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) olarak üzerimize düşeni aldık ve bu konuda çalışmalar yapmaya başladık. Sürdürülebilirlik odağımız çerçevesinde geçtiğimiz sene, “tarımda kadının gücü teknolojiyle birleştiğinde daha yaşanabilir bir dünyanın oluşmasını hızlandıracaktır” fikrinden yola çıkarak Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları “Açlığa Son” çerçevesinde tarımın sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayacak ve etkisini güçlendirecek yeni fikir, proje, ürün ve hizmetleri teşvik etmek amacıyla “Tarımda Teknolojik ve İnovatif Çözümler” yarışmasını hayata geçirdik. Her iki kategoride de kazananlara ödüllerini verdik ve projelerin takiplerini sürdürüyoruz.

Sürdürülebilirlik konusunda önümüzdeki dönem projemiz için, su kıtlığının dünya genelinde insanların %40’tan fazlasını etkiliyor olması nedeniyle UNDP’nin “Temiz Su ve Sanitasyon” hedefini belirledik.

Teknoloji ve Sürdürülebilirlik Ayrılmaz Bir Bütün

Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) olarak büyük verinin ve bundan beslenen yapay zekanın dünyanın sürdürülebilirliği açısından öneminin de bilincindeyiz. Bu bilinçle bir başka odağımız olan araştırma ölçümleme çatısı altında bir endeks çalışması hayata geçirdik. Türkiye’nin ilk “Teknoloji ve İnsan Endeksi” çalışmasında yapay zeka yaklaşımıyla ilgili önemli verilere ulaştık. Yapay zeka alanında bilgi sahibi olmadığını belirtenlerin oranı %46 iken bir tarafta da aslında bu teknolojiyi iyi tanımıyor olmalarından kaynaklanan bir sebeple yapay zeka işimizi elimizden alacak diyenlerin oranı %63. Bu veriden yola çıkarak da yapay zeka alanında özel bir eğitim programı başlattık. Eğitim programımız, Udacity tarafından detaylı bir şekilde hazırlanmış dört ay süren teknik eğitimler, canlı soru cevap oturumları, Wtech Akademi tarafından verilen soft skill eğitimler, ilham veren konuşmalar ve kariyer günü etkinlikleri ile bütünleştirildi. Proje kapsamında ‘Artificial Intelligence with Python’ ve ‘Deep Learning’ eğitim alan 62 kadına uluslararası geçerliliği olan Nanodegree Sertifikası verilmekte.

Yine aynı kapsamda SabancıDx ile birlikte 100 kadın için veri analitiği ve siber güvenlik eğitimlerimize başladık. Bu eğitimlerimizi SabancıDx’in iş birliği ve güçlü katkısıyla gerçekleştiriyoruz. Eğitimlerimiz yılsonuna kadar devam edecek.

Teknoloji ve Sürdürülebilirlik Alanında Adım Atmak İstiyorsanız

Veri odaklı olmak, veri gizliliğini ve güvenliğini iyi yönetmek de bu alandaki temel taşların başında yer alıyor. Bu konuda da başarının sırrı yetkin çalışanlardan geçiyor. Bu alanda Teknolojide Kadın Derneği olarak Wtech Akademi ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) çatısı altında Genç Dönüşüm Akademisi’ni açtık, derinlemesine teknoloji eğitimleri vererek sektörel yetkinliğe sahip uzman çalışanlar yetiştiriyoruz.

Yapay zekanın gelişimi ile artık metal yakalıların da iş yaşamına girdiği bir çağdayız. İnsanı güçlendirmek teknolojide nitelikli ve uzman insan kaynağı yaratmak konusu çok önemli. Bizde bu hedefi üstlendik bugüne kadar 1500 gencimizi çeşitliliğe de özen göstererek özellikle yeni teknolojilerde veri, siber güvenlik, yazılım, robotik süreç otomasyonu vs. gibi önemli alanlarda yetiştirerek %81 mezunumuzu istihdama kazandırdık.

Dünya Ekonomik Forumu’nun 2021 Küresel Cinsiyet Uçurumu raporu cinsiyet eşitliği verilerine göre Türkiye 156 ülke arasında 133. sırada yer almakta.

Türkiye olarak kadınların ekonomiye katılımı ve fırsat eşitliği kategorisinde 140., eğitim olacaklarına erişimde 101., sağlıklı yaşam beklentisinde 85., siyasi yaşamda temsilde ise 114. sırada yer almaktayız.

Bu sonuçlara baktığımızda cinsiyetler arası uçurumun küresel ölçekte tamamen kapatılması ancak 135,6 yılda mümkün olacak.

Pandemi döneminde ise dijital dönüşümde dünyada 8 ayda 5 yıllık ilerleme kaydettik.

Teknoloji çağında da özellikle özel sektörün, kamu ve STK’ların ölçümleme sonuçlarına dayalı olarak yapacakları nitelikli, etki alanı yüksek ve odaklı projeler, Türkiye’nin mevcut jeopolitik üstünlüğe ek olarak, teknolojide nitelikli ve uzman insan kaynağı oranımızı da hızla yükseltecek, Türkiye’nin dünyanın lider ülkeleri arasında yer almasını ve gayri safi yurtiçi hasılamızın artarak daha refah ve sürdürülebilir bir toplum yaratmamızın da en önemli itici gücü olacaktır.

Teknolojide Kadın Derneği olarak bu bilinçle çalışıyor, odağımızı kaybetmeden, özellikle kadınların da ‘teknoloji erkek işidir’ algısından uzaklaşarak teknoloji istihdamına katılmalarını destekliyor, daha nitelikli insan kaynağı yetiştirmek adına üretiyoruz. Kendi kaynaklarımızla ürettiğimiz ürün ve servislerimizin önemini de göz önünde bulundurarak teknolojide cinsiyet çeşitliliği ve istihdamda yetenek odaklı yeni bir ekonominin kurulması için var gücümüzle çalışıyoruz. Türkiye’nin lider 150 kurumunun temsiliyeti ile bu hedeflerde birleşmiş güçlü bir aileyiz.

Zehra Öney / Teknolojide Kadın Derneği Kurucu Başkanı