Orta Doğu ve Körfez bölgesi, özellikle 1980’den sonra Türk Dış Politikasının odak noktalarından biri haline gelmiştir. Hem ekonomik hem de siyasi anlamda bölge ülkeleriyle ikili ilişkilerin büyük gelişme kaydettiği bu dönemin sonuçları da artan ticaret hacimleri ve siyasi ilişkilerdeki yakınlaşma olmuştur. Bölgede sürekli değişen siyasi konjonktür ve geçişken ittifakların varlığı da Türkiye’nin bölgeye yaklaşımını sürekli revize etmesini zorunlu kılmaktadır.

Son 2 yıllık sürece baktığımızda, Türkiye’nin bölge ülkeleriyle olan siyasi ilişkilerini karşılıklı fayda temelinde ve ikili ticaret hacimlerine katkı sağlayacak şekilde yürüttüğünü görüyoruz. Bölge ülkelerini tek tek ele alacak olursak, Suriye ve Yemen’de devam eden iç savaşın neticesinde siyasi ve ticari ilişkilerin zayıfladığını söylemek mümkün. Öte yandan, Körfez ülkeleri olarak adlandırılan Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Kuveyt ile yakınlaşan siyasi ilişkiler ve artan ikili ticaret hacimleri son 2 yıllık süreçte ön plana çıkmaktadır. Körfez ülkelerinin daha fazla ticaret ve ekonomik ilişkileri güçlendirme temelli yaklaşımları, Türkiye ile siyasi ilişkilerin geliştirilmesi açısından da faydalı olmuştur. Bölgenin en önemli ticaret ve yatırım merkezlerinden biri olan Birleşik Arap Emirlikleri ile bir süredir gergin olan ikili ilişkiler her iki tarafın da ılımlı açıklamaları, iş birliğini önceleyen politikaları ile geçtiğimiz ağustos ayından bu yana olumlu bir ivme yakalamıştır.

Kasım ayında Dubai’de T.C Ticaret Bakanı Sayın Mehmet Muş’un katılımıyla gerçekleştirilen Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye 10. Dönem KEK Toplantısı ve akabinde DEİK organizasyonunda düzenlenen Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye İş Forumu önümüzdeki dönemde ticaretin geliştirilmesi yönünde bir yol haritasının benimsenmesi ve her iki ülkenin özel sektörünün yeni iş fırsatları yaratması açısından önemlidir. İş Forumunun hemen akabinde, BAE Veliaht Prensi Al-Nahyan’ın Türkiye ziyareti vesilesiyle imzalanan 10 adet anlaşma, iki ülke arasında hem ticaret hacminin hem de ekonomik ilişkilerin beklenen seviyelere taşınması yönünde önemli bir adım olarak görülmektedir. Ülkemiz ile Suudi Arabistan arasında bir süredir yaşanan siyasi gerginlik sebebiyle düşen ticaret hacminin de atılan olumlu adımlar neticesinde bir yükseliş ivmesi yaşayacağı yönünde beklentimiz var.
Yine bölgemiz özelinde geriye dönecek olursak, Covid-19 gölgesinde geçen bu 2 yılda; pandemi öncesi günlük hayatımızın rutini olan fiziki toplantılar, yurt dışı seyahatleri, iş forumları veya ikili görüşmeleri yapmak her ne kadar zor olduysa da DEİK/Türkiye-Orta Doğu ve Körfez İş Konseyleri olarak ticari diplomasi faaliyetlerimizi hız kesmeden ve pandemi döneminin gerekli sağlık koşullarına uyarak devam ettirdik. 13 İş Konseyimiz de düzenli olarak Yürütme Kurulu toplantılarını yaparken bir yandan da ikili ticaret hacmini artırma yönünde organizasyonlar ve projeler yürüttüler. DEİK’in ana faaliyetlerinden biri olan “İş Forumları”, pandemi döneminin koşullarına göre revize edilerek “Interconnected Business Series” olarak çevrimiçi platformlarda gerçekleştirildi. Bahreyn, Umman ve Filistin İş Konseylerimizin gerçekleştirdiği Interconnected Business Series’ler hem Türk iş insanlarına hem de karşı kanadımızda yer alan özel sektör temsilcilerine B2B görüşmeleri yapma imkânı vermiş ve faydalı neticeler alınmıştır.

Ticari Diplomasi faaliyetlerimizin sacayaklarından birini oluşturan ve çalışmalarımıza verdikleri kıymetli desteği her zaman yakinen hissettiğimiz Büyükelçilerimiz, Başkonsoloslarımız ve Ticaret Müşavirlerimiz ile güçlü iletişimimizi geçtiğimiz 2 yılda da devam ettirerek İş Konseylerimizin yurt dışındaki faaliyetlerini artırma gayretinde olduk. Bu anlamda, pandemi sürecinde yüksek katılımla düzenlediğimiz “Ticaret Müşavirlerimizle E-Sohbetler” serilerimizi Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Bahreyn’de sektör odaklı olarak gerçekleştirdik. Büyükelçilerimiz ve Başkonsoloslarımızla gerçekleştirdiğimiz görüşmeler hem faaliyetlerimizi yürüttüğümüz ülkelere dair birinci elden bilgileri edinmemize yardımcı olurken diğer yandan da ülkenin yerel dinamiklerini ve gelecek öngörüsünü öğrenmek açısından çok faydalı olmaktadır.

Orta Doğu ve Körfez İş Konseylerimiz; kamu kurumları, dış temsilciliklerimiz, özel sektör temsilcileri ve akademik kurumlar ile iş birliğini güçlendirerek artırmaktadır. Ortak kuruluşlar ile birlikte hazırlanan akademik raporların, üye firmalarımızın yapacağı yatırımlarda ve ticari faaliyetlerde bir rehber olması amaçlanırken karşı kanat kuruluşumuz ile olan iş birliğimizi de bir adım öteye taşımaktadır. DEİK/Türkiye-Kuveyt İş Konseyimiz tarafından hazırlanan “Report on Bilateral Trade & Foreign Direct Investment for Kuwait and Türkiye” bu anlamda güzel bir örnek teşkil etmektedir.

Pandemi sürecinde hayatımıza giren “Webinar” serileri de bu süreçte İş Konseylerimiz tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Üye firmalarımızın bulundukları ülkelerdeki ticari faaliyetlerini artırmak amacıyla Kuveyt, Katar ve Ürdün İş Konseylerimiz faydalı Webinarlar düzenlemişlerdir.

Yurt dışı uçuşların tekrardan başlaması ve pandemi kısıtlamalarının azalmasıyla birlikte de eskiden olduğu gibi yine fiziki İş Forumlarımızı düzenlemeye başladık. 23 Kasım’da Dubai’de düzenlenen “Birleşik Arap Emirlikleri – Türkiye İş Forumu” uzun bir süre sonra Dubai’de düzenlenen ilk iş forumu olması, üyelerimizden gelen yüksek talep ve alınan olumlu sonuçlar göz önünde bulunduğunda son dönemde yapılan en faydalı faaliyetlerimizden biridir.
Geçtiğimiz 2 yılı kısaca değerlendirdiğimizde görüyoruz ki tüm dünyayı evlerine kapatan pandemi dönemine rağmen DEİK/Türkiye-Orta Doğu ve Körfez İş Konseyleri olarak dönemin şartlarına olabildiğince hızlı uyum sağlayarak çalışmalarımızı hız kesmeden devam ettirdik. İş Konseylerimizin büyük gayreti ve aktif çalışmaları neticesinde Türk özel sektörünün ticaret hacminin artırılmasına önemli katkılar sağladık. Pandeminin etkisini kaybetmeye başladığı ve normal yaşantımıza büyük oranda döneceğimiz önümüzdeki süreçte de 13 İş Konseyimiz ile birlikte alışık olduğumuz tempoyu yakalayarak Ticari Diplomasi faaliyetlerimizi hız kesmeden yürüteceğiz.